Çocuğunuzun “Okula gitmek istemiyorum!” cümlesi, sizin için sadece bir mızmızlanma değil, kalbinizi sıkan derin bir kaygının işareti olabilir. Özellikle de okulun ilk günlerinde yaşanan “Anneden ayrılmak istemiyor” durumu, birçok ailenin ortak deneyimidir. 2025/2026 eğitim-öğretim yılına hazırlanırken, bu zorlu ancak aşılabilir süreçte size rehberlik edecek bir kılavuz hazırladık.
Okul Fobisi (Okul Reddi) ve Ayrılma Kaygısı Nedir?
Okul fobisi, çocuğun okula gitmekten yoğun bir korku duyması ve bu konuda direnç göstermesidir. Altında yatan temel neden genellikle ayrılma kaygısıdır. Çocuk, kendisine güven ve güvenlik veren birincil bakım vereninden (genellikle anne) ayrılmakta zorlanır. Bu, gelişimsel olarak normal bir sürecin abartılı bir halidir ve doğru yaklaşımla yönetilebilir.
Okul Fobisinin Belirt
ileri: Çocuğunuz “Anneden Ayrılmak İstemiyor” Derken Aslında Ne Söylüyor?
Belirtiler sadece okul saatlerinde değil, okul öncesi akşamdan itibaren bile başlayabilir. Lütfen bu işaretleri göz ardı etmeyin:
Fiziksel Şikayetler: Okul saati yaklaştıkça karın ağrısı, mide bulantısı, baş ağrısı, ishal veya kusma. (Önemli: Öncelikle bir çocuk doktoruna kontrol ettirin.)
Duygusal Tepkiler: Ağlama krizleri, öfke nöbetleri, huysuzluk, “Gitmeyeceğim!” diye tutturma.
Kaygı Belirtileri: Hızlı nefes alıp verme, kalp çarpıntısı, titreme, aşırı terleme.
Kaçınma Davranışları: Okul kıyafetlerini giymeyi reddetme, çantasını hazırlamama, evden çıkmakta direnç.
Uyku Sorunları: Okul akşamlarında uykuya dalmakta güçlük, sık sık kabus görme veya ebeveynin yatağına gelme isteği.
Yapışma Davranışı: Annenin eteğine yapışma, onu bir adım olsun yalnız bırakmak istememe.
İlk Gün (ve İlk Hafta) Kritik Çözümler: “Okul Kapısında Ayrılamıyoruz” Diyen Ebeveynlere Öneriler
İlk gün hisler en yoğun seviyededir. Sakin ve kararlı olmanız, sürecin en önemli anahtarıdır.
1. Önceden Hazırlık Yapın (Okul Başlamadan)
Okulu Önceden Gezin: 2025/2026 dönemi başlamadan, okul açıkken bahçesini, sınıfını gezin. Öğretmeniyle tanışın. Bilinmezlik kaygıyı artırır, tanıdık bir ortam ise azaltır.
Oyunla Canlandırın: Evde okulculuk oyunu oynayın. “Öğretmen”, “öğrenci” rollerini paylaşın. Okulda neler yapılacağına dair küçük senaryolar kurun.
Güven Verici Konuşmalar Yapın: “Ben seni okuldan mutlaka alacağım”, “Öğretmenin ve arkadaşların seninle ilgilenecek” gibi net ve güven verici cümleler kurun. “Ağlarsan seni almaya gelirim” gibi kaygıyı pekiştirecek sözlerden kaçının.
2. Okul Kapısında Vedalaşma Protokolü
Kısa ve Net Vedalaşın: Vedalaşmaları uzatmayın. “İyi dersler canım, seni bugün saat 3’te kapıda bekliyor olacağım. Seni çok seviyorum” deyip öpüp okula teslim edin.
Asla Gizlice Kaçmayın: Çocuğunuzu oyalayıp ansızın kaybolmak, onun size olan güvenini sarsar. Kaygısını daha da derinleştirir. Her zaman vedalaşın ve gideceğinizi söyleyin.
Kararlı ve Sakin Olun: Sizin kaygılı ve üzgün haliniz onunkini katlar. Yüz ifadenizin sakin ve güven verici olmasına özen gösterin.
Öğretmenle İş Birliği Yapın: Öğretmene durumu önceden kısaca anlatın. Çoğu öğretmen bu duruma aşinadır. Çocuğunuzu kucağından alıp sınıfa götürmesine izin verin.
3. Okul Sonrası Yaklaşım
Sözünüzde Durun: Dediğiniz saatte tam zamanında okul kapısında olun. Sizi gördüğünde rahatlayacaktır.
Günü Değerlendirin: “Günün nasıl geçti?” diye sormak yerine, “Bugün en çok neye güldün?”, “Resim defterine neler çizdin?” gibi spesifik ve olumlu odaklı sorular sorun.
Övgü ve Takdir: Okula gitme konusunda gösterdiği en ufak bir çaba için onu takdir edin ve övün. “Bugün çok güzel vedalaştık, seninle gurur duydum” gibi.
Uzun Vadeli Stratejiler: Kaygıyı Birlikte Aşmak
Rutin Oluşturun: Sabah okula hazırlanma rutini (kahvaltı, giyinme, çanta hazırlama) istikrar sağlar ve güven duygusunu pekiştirir.
Sosyalleşmeyi Teşvik Edin: Okul dışında sınıf arkadaşlarıyla play date’ler, park buluşmaları ayarlayın. Okul, arkadaşlarını gördüğü eğlenceli bir yer haline gelsin.
Duygularını Kabul Edin: “Korkacak bir şey yok” demek yerine, “Şu an ayrılmak seni korkutuyor olabilir, anlıyorum. Ama sen güvendesin ve biz her zaman senin yanındayız” diyerek duygusunu onaylayın.
Profesyonel Destek Almaktan Çekinmeyin: Tüm çabalarınıza rağmen sorun haftalarca devam ediyor, çocuğunuzun fiziksel ve ruhsal sağlığı olumsuz etkileniyorsa, bir çocuk psikoloğu veya pedagog desteği almak en doğru adım olacaktır.
Unutmayın Ebeveynler;
2025/2026 eğitim yılındaki bu zorlu başlangıç, sizin sabrınız, sevginiz ve kararlılığınızla aşılabilecek geçici bir dönem. Çocuğunuz “Anneden ayrılmak istemiyorum” derken aslında “Senin sevgine ve güvenliğine çok ihtiyacım var” diyor. Ona bu güveni verdiğiniz sürece, okul kapısındaki o küçük adım, hayatındaki en büyük bağımsızlık adımlarından birine dönüşecek.
Bu makale, okul fobisi ve ayrılma kaygısı hakkında genel bilgilendirme amaçlıdır. Her çocuk özeldir ve durumlar farklılık gösterebilir. Kalıcı ve şiddetli sorunlarda mutlaka bir uzmana başvurunuz. Destek almak için bizimle iletişime geçiniz.
Detaylı bilgi ve randevu için Whatsapp hattımızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.